به گزارش پاپ ساینس، امروزه داده‌های لرزه‌نگاری به ابزاری موثر در ردیابی آزمایش‌های مخفیانه اتمی تبدیل شده‌اند، اما چگونه؟
با نگاهی گذرا به تاریخ می‌توان پاسخ این سوال را یافت. در ابتدای عصر اتم، سلاح‌های اتمی در هر زمانی توسط دانشمندان مورد آزمایش قرار می‌گرفتند. اولین آزمایش اتمی جهان بر روی زمین و در پهنای گسترده دشت نیومکزیکو انجام گرفت، در سال 1946، مجوز اولین تست اتمی زیرآب طی عملیاتی به نام کراسرود توسط ترومن صادر شد. در ابتدای دهه 50، سلاح‌های اتمی در آزمایش‌های زیرزمینی در نوادا مورد بررسی قرار گرفتند. در سال 1951، روسیه اسپوتنیک را به فضا پرتاب کرد. با شدت گرفتن رقابت فضایی، آمریکا تلاش کرد تا انفجار اتمی فرااتمسفری را در نزدیکی مرز فضا انجام دهد.
به واسطه نگرانی‌هایی که از احتمال پخش شدن مواد مضر اتمی فراتر از مرزهای کشورها به وجود آمده بود، پیمان منع آزمایش‌های اتمی در سال 1963 امضا شده و به اجرا گذاشته شد. در این معاهده، آزمایش اتمی هوایی، فضایی و زیرآبی ممنوع شده‌است اما آزمایش زیرزمینی همچنان مجاز است.
تست‌های اتمی به چند طریق قابل ردیابی هستند، یکی از آنها تست رادیونوکلئوتیدی است که به واسطه آن می‌توان ذرات رادیواکتیو آزاد شده در هوا را پس از انفجارهای اتمی شناسایی کرد. اما اگر تست‌های اتمی در عمق زیادی از زمین انجام شوند، این شیوه پاسخگو نخواهد بود. نظارت امواج فروصوت برای ردیابی تغییرات کوچک در فشار هوا نیز از توانایی تشخیص آزمایش‌های اتمی برخوردار است، اما این شیوه نیز به واسطه انجام آزمایش‌ها در عمق زمین،ناکارامد خواهد بود. کنترل امواج آبی که به واسطه انفجار اتمی بر روی سطح آب به حرکت در می‌آیند نیز تکنیک قابل قبولی است، اما تنها در شرایطی که آزمایش در زیر آب یا در نزدیکی ساحل انجام گرفته باشد.
درمیان تمامی این تکنیک‌ها، لرزه نگارها بهترین عملکرد را در ردیابی آزمایش‌های اتمی زیرزمینی دارند. از سال 1963 تا کنون بیشتر آزمایش‌های اتمی توسط دولت‌های غیر متعهد به پیمان منع آزمایش‌های اتمی ( چین و فرانسه) به صورت زیرزمینی انجام گرفته است. هندوستان و پس از آن پاکستان در می سال 1998 آزمایش‌های زیرزمینی انجام دادند که سازمان‌های اطلاعاتی نتوانستند آن را از طریق تصاویر ماهواره‌ای پیش‌بینی کنند، اما لرزه‌شناسان بلافاصله متوجه موضوع شدند و توانستند به سرعت مکان و قدرت انفجار اتمی را در این دو آزمایش تخمین بزنند.
لرزه نگارها امواج انرژی که بر روی سطح زمین به حرکت درمی‌آیند را به منظور ردیابی زمین‌لرزه به ثبت می‌رسانند. از آنجایی که تست‌های زیرزمینی اتمی انرژی بسیار شدیدی از خود آزاد می‌کنند، لرزه‌نگارها معمولا به راحتی آنها را ردیابی می‌کنند و از این رو، این دستگاه‌ها یکی از اصلی‌ترین بخش‌های سیستم تایید سازمان منع جامع آزمایش اتمی یا CTBTO به شمار می‌رود.
تمامی این مباحث، در نهایت بر روی کره شمالی متمرکز می‌شود. تنها کشوری که طی این هزاره تست اتمی انجام داده کره شمالی است، درحالی که در سال 2006 برای اولین بار اعلام کرد قصد آزمایش سلاحی اتمی را دارد. چند روز پس از انجام این تست، مرکز مطالعات زمین‌شناسی آمریکا زمین‌لرزه‌ای 4.3 ریشتری را در 45 کیلومتری شمال کیمچاک در کره شمالی ردیابی کرد و در کمتر از دو ساعت CTBTO توانست موقعیت دقیق‌تر آزمایش اتمی را بیابد. اگر انفجار ناشی از تست کوچکتر از این بود نیز امکان ردیابی آزمایش وجود داشت. برخی از گزارش‌ها حاکی از این بودند که ابعاد انفجار در این آزمایش کمتر از یک کیلوتن بوده است، یعنی بمب مورد آزمایش 1/15 ابعاد بمبی را داشته که در هیروشیما منفجر شد.
بر اساس همین تکنیک تست اتمی سال 2009 کره شمالی بزرگتر تخمین زده‌شد اما اطلاعات دقیق‌تری از شدت انفجار آن نیز به دست آمد. با‌این‌همه تجزیه و تحلیل داده‌های لرزه‌نگاری که به واسطه انفجار ناشی از تست زیرزمینی اخیر در کره شمالی به دست آمده‌اند، به دست کم یک‌ماه زمان نیاز خواهد داشت تا در نهایت تعداد دقیق بمب‌های مورد آزمایش مشخص شود.
